O acollemento ten como fin garantir o pleno desenvolvemento da personalidade dunha persoa menor de idade cando esta, por determinadas circunstancias, non pode continuar na súa familia de orixe e a entidade pública competente da súa Comunidade/Cidade Autónoma asume a súa protección.
A modalidade de acollemento determinarase en función do interese superior do neno ou nena, tendo en conta a súa idade e circunstancias persoais e familiares. O acollemento pode ser residencial ou familiar, debendo priorizarse sempre as medidas familiares fronte ás residenciais, de ser posible.
Tanto o Plan de Acción contra a Explotación Sexual de nenas, nenos e adolescentes do sistema de protección á infancia, aprobado na Conferencia Sectorial conxunta de Igualdade e de Infancia e Adolescencia o 5 de maio de 2022, como o Plan de Acción Estatal para a Implementación da Garantía Infantil Europea inclúen compromisos reforzados en acollemento familiar e desinstitucionalización da infancia.
Por iso, o Ministerio de Mocidade e Infancia levou a cabo un estudo, a través da Consultora Tangente, no que se fixo unha recompilación de modalidades autonómicas e un estudo a nivel internacional de acollemento familiar.
Recompilación das modalidades autonómicas de acollemento familiar e estudo de casos internacionais
Respecto aos tipos de acollemento familiar, o artigo 173 bis do Código Civil, tras a súa redacción dada pola Lei 26/2015, de 28 de xullo, de modificación do sistema de protección á infancia e á adolescencia, establece que o acollemento familiar pode ter lugar na propia familia extensa da persoa menor de idade ou en familia allea, podendo neste último caso ser especializado.
Por outra banda, o acollemento familiar poderá adoptar as seguintes modalidades atendendo á súa duración e obxectivos:
- Acollemento familiar de urxencia, principalmente para os nenos e nenas menores de seis anos, que terá unha duración non superior a seis meses, en tanto se decide a medida de protección familiar que corresponda.
- Acollemento familiar temporal, que terá carácter transitorio, ben porque se prevé a reintegración da persoa menor de idade acollida na súa propia familia, ou ben en tanto se adopte unha medida de protección que revista un carácter máis estable como o acollemento familiar permanente ou a adopción. Este acollemento terá unha duración máxima de dous anos, salvo que o interese superior do menor aconselle a prórroga da medida pola previsible e inmediata reintegración familiar, ou a adopción doutra medida de protección definitiva.
- Acollemento familiar permanente, que se constituirá ben ao finalizar o prazo de dous anos de acollemento temporal por non ser posible a reintegración familiar, ou ben directamente en casos de nenos, nenas ou adolescentes con necesidades especiais ou cando as circunstancias da persoa menor de idade e a súa familia así o aconsellen.
Por outra banda, a Lei Orgánica 1/1996, de 15 de xaneiro, de Protección Xurídica do Menor, de modificación parcial do código Civil e da Lei de Xulgamento Civil, queda modificada pola Lei Orgánica 8/2021, de 4 de xuño, de protección integral á infancia e a adolescencia fronte á violencia (LOPIVI), que dá unha nova redacción ao artigo 20, onde se recolle a figura do acollemento especializado, entendendo por tal o que se desenvolve nunha familia na que algunha ou algunhas das persoas que integran a unidade familiar dispón de cualificación, experiencia ou formación específica para desempeñar esta función respecto de persoas menores de idade con necesidades ou circunstancias especiais, podendo percibir por iso unha compensación.
Establécese, ademais, que o acollemento especializado poderá ser de dedicación exclusiva cando así se determine pola Entidade Pública por razón das necesidades e circunstancias especiais do neno, nena ou adolescente en situación de ser acollido, percibindo nese caso a persoa ou persoas designadas como acolledoras unha compensación en atención a esa dedicación.
Por outra banda, a Disposición adicional novena da LOPIVI prevé, respecto á Seguridade Social das persoas acolledoras especializadas de dedicación exclusiva, que o Goberno determinará, mediante desenvolvemento regulamentario, o alcance e condicións da incorporación á Seguridade Social das persoas acolledoras especializadas de dedicación exclusiva, para o cal, o actual Ministerio de Inclusión, Seguridade Social e Migracións está a traballar no proxecto de Real Decreto polo que se regula a Seguridade Social das persoas acolledoras especializadas de dedicación exclusiva, que se atopa neste momento na fase final de tramitación normativa, estando prevista a súa aprobación ao longo do ano 2025.
A Lei 26/2015, de 28 de xullo, de modificación do sistema de protección á infancia e á adolescencia, na súa disposición adicional terceira, contempla a necesidade de establecer uns criterios comúns de cobertura, calidade e accesibilidade, nos elementos esenciais dos procedementos de acollemento familiar. Nesa liña traballouse desde o Observatorio da Infancia, aprobándose o documento “Criterios de cobertura, calidade e accesibilidade en acollemento familiar”, aprobado na Comisión Delegada de Servizos Sociais do 2 de outubro de 2019. Ligazón ao documento.
Criterios de cobertura, calidade e accesibilidade en acollemento familiar
As familias interesadas no acollemento de persoas menores de idade necesitadas de protección, poden ofrecerse nas entidades públicas competentes en materia de protección á infancia das comunidades/cidades autónomas onde teñan a súa residencia.
Ti serás o meu fogar
Campaña de acollemento familiar de 2019
Traducido automaticamente con OpenAI desde Castelán